Co to jest rachunek przepływów pieniężnych?

Rachunek przepływów pieniężnych, jako jedno ze sprawozdań finansowych, jest ważnym elementem oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Warto dowiedzieć się, czym jest rachunek przepływów pieniężnych, dlaczego jest ważny i jak go sporządzać. Na te pytania odpowiadamy w naszym najnowszym artykule.

Rachunek przepływów pieniężnych jest częścią sprawozdania finansowego.

Sprawozdania finansowe mogą być wykorzystywane do oceny płynności finansowej przedsiębiorstwa. Pozwalają one także sprawdzić zdolność firmy do płacenia rachunków oraz jej skuteczność w odzyskiwaniu tych należności.

Jest to złożony dokument, który składa się z:

• Bilans to zestawienie aktywów i pasywów.
• Rachunek zysków i strat jest raportem zawierającym listę przychodów i kosztów firmy.
• Rachunek przepływów pieniężnych lub zestawienie przepływów pieniężnych jest również znany jako sprawozdanie z przepływów pieniężnych.

Co to jest rachunek przepływów pieniężnych?

Rachunek przepływów pieniężnych (zwany także przepływem środków pieniężnych) pozwala określić źródła i strumienie finansowania firmy. Różnica między wypływami a wpływami wskazuje na wynik działalności (dodatni, ujemny).

Nie zawiera on wartości szacunkowych, jak inne elementy sprawozdania finansowego. Zamiast tego rejestruje tylko te przepływy pieniężne, które rzeczywiście wystąpiły. Przepływy pieniężne są często uważane przez analityków za najlepszy wskaźnik kondycji firmy.

Kto jest odpowiedzialny za sporządzanie rachunku przepływów pieniężnych?
Wszystkie jednostki podlegające obowiązkowi składania rocznych sprawozdań finansowych w KRS na podstawie ustawy o rachunkowości muszą sporządzać przepływy pieniężne. Należą do nich:

• Banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji
• Kasy oszczędnościowo-kredytowe i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe;
• Podmioty działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu nimi.
• Podmioty działające na podstawie przepisów dotyczących organizacji i funkcjonowania funduszy emerytalnych
• Krajowe instytucje płatnicze i instytucje pieniądza elektronicznego
• Spółki akcyjne, z wyjątkiem tych, które nadal istnieją na dzień bilansowy
• Inne jednostki, które spełniły dwa warunki w poprzednich latach obrotowych, za które sporządzono sprawozdania finansowe.

Warunkami tymi są:

• Przeciętne roczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wynosiło 50 osób
• Suma bilansowa na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro
• przychody netto ze sprzedaży produktów i operacji finansowych wyniosły w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro.

Analiza rachunku przepływów pieniężnych

Rachunek przepływów pieniężnych zawiera informacje, które są podzielone na trzy grupy. Dzięki temu cały dokument jest bardziej przejrzysty. Te trzy części to przepływy pieniężne wynikające z działalności operacyjnej:

• operacyjnej;
• inwestycyjne;
• finansowe.

Rachunek przepływów pieniężnych jest ważnym narzędziem służącym do określenia płynności finansowej firmy i porównania jej z rokiem poprzednim. Dokument ten zawiera wpływy, które są przychodami, oraz wydatki, które są kosztami. Dokument ten pokazuje rzeczywistą kondycję finansową i stan jednostki.

Cash flow powinien być opatrzony datą sporządzenia i miejscem sporządzenia. W przypadku kolejnych części dokumentu należy postępować według następującego schematu.

Część A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
Odnosi się do przepływów środków pieniężnych, które wynikają z działalności operacyjnej jednostki, tzn. z jej podstawowej działalności, takiej jak świadczenie lub sprzedaż usług.

Jakie informacje są potrzebne w poszczególnych pozycjach?
A.I. A.I.

A.II. A.II. - Napisz sumę korekt z tytułu zmiany statusu. Oblicz różnicę między saldem końcowym a początkowym roku obrotowego, aby określić sumę korekt. Zmiany te można zinterpretować jako:

Wpływ środków pieniężnych ma miejsce, gdy aktywa wzrosły, a zobowiązania zmalały.
Wypływ środków pieniężnych ma miejsce wtedy, gdy aktywa maleją, a zobowiązania rosną.
W pozycjach 1-10 należy wpisać poszczególne kwoty tych korekt.

• amortyzacja - ustal jej wysokość na podstawie obrotów kont amortyzacyjnych w danym roku obrotowym.
• Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych, zwane również różnicami kursowymi, oblicza się, gdy jednostka gospodarcza dokonuje transakcji (sprzedaży lub zakupu) w walucie obcej i otrzymuje lub dokonuje płatności związanych z tą transakcją w innej walucie obcej.
• Dywidendy i odsetki od udziałów w zyskach
• Działalność inwestycyjna może przynosić zyski i straty.
• Zmiany stanu rezerw - aby je ustalić, należy porównać rezerwy z pasywami w bilansie. Należy jednak zwrócić uwagę na podatki odroczone, które są rozliczane z kapitałem własnym i nie mają wpływu na wynik finansowy.
• Zmiany w zapasach - pozycję tę ustala się, biorąc pod uwagę stan zapasów w pozycjach bilansu. Jednak w pewnych okolicznościach bezpośrednie pobranie tych kwot z rachunku przepływów pieniężnych może okazać się niemożliwe. Na przykład mogły mieć miejsce operacje, które wpłynęły na stan zapasów, ale nie miały wpływu na rachunek przepływów pieniężnych.
• Zmiany w należnościach - zmianę tę należy obliczyć, uwzględniając pozycje dotyczące należności w bilansie. Należy jednak uważać, aby nie zsumować należności długoterminowych i krótkoterminowych.
• Zmiany w zobowiązaniach krótkoterminowych - pozycja ta powinna odzwierciedlać zmiany w zobowiązaniach krótkoterminowych w ciągu roku obrotowego. Z wyjątkiem zmian w dłużnych papierach wartościowych, kredytach, pożyczkach, zobowiązaniach z tytułu weksli i działalności inwestycyjnej, zobowiązań związanych ze zmianami w udziałach kapitałowych lub zobowiązań związanych ze zmianami w zobowiązaniach z tytułu kapitału własnego, które są wymagalne w okresie krótszym niż 12 miesięcy.
• Zmiany w rozliczeniach międzyokresowych czynnych lub biernych - dotyczy zmian w rozliczeniach międzyokresowych czynnych, biernych, czynnych i biernych. Należy zwrócić uwagę na rozliczenia międzyokresowe czynne z tytułu podatku dochodowego. Jeżeli są one odnoszone bezpośrednio na kapitał własny, nie należy ich tu ujmować.
• Inne korekty

A.III. Wpisz przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej. należy odjąć lub dodać do A.I.

Część B. Część B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
Dotyczą wpływów lub wypływów związanych z działalnością inwestycyjną jednostki, tj. wpływów z tytułu odsetek, dywidend oraz zbycia środków trwałych. Ponadto wydatki na zakup środków trwałych, nieruchomości lub inwestycji finansowych.

Jakie informacje należy zamieścić w poszczególnych pozycjach?
I. Wpływy, uporządkuj w następującej kolejności w poszczególnych pozycjach

Zbycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych - pozycja ta dotyczy rocznych wpływów ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. W pozycji tej nie należy ujmować żadnych zaliczek wpłaconych przez kontrahentów na poczet zakupu wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych. Są one wykazywane w pozycji B.I.4 w zestawieniu "Wpływy z innych inwestycji".
Rozdysponowanie inwestycji dokonanych w nieruchomości lub wartości niematerialne i prawne - należy tu ująć wpływy z inwestycji dokonanych w nieruchomości lub wartości niematerialne i prawne w ciągu roku kalendarzowego.
Z aktywów finansowych, takich jak:

• W jednostkach powiązanych - ująć wpływy spółek grupy kapitałowej
• w pozostałych jednostkach, w następującym podziale: - zbycie aktywów finansowych - w tej pozycji należy ująć wpływy ze sprzedaży aktywów finansowych (akcji, papierów wartościowych itp.).
• Dywidendy i udziały w zyskach - w tej grupie ujmuje się również przyszłe zaliczki na poczet dywidend.
• Spłaty udzielonych pożyczek długoterminowych - jest to kwota spłat pożyczek otrzymanych w danym roku kalendarzowym, które zostały udzielone na okres dłuższy niż 12 miesięcy.
• - Odsetki - pozycja ta obejmuje przychody z tytułu odsetek od pożyczek udzielonych firmie, założonych lokat lub innych aktywów finansowych. Pozycja ta NIE obejmuje wpływów z tytułu dywidend. Pozycja ta nie obejmuje depozytów pieniężnych. Uwzględnia się odsetki otrzymane od depozytów złożonych na okres dłuższy niż 3 miesiące. Odsetki otrzymane od depozytów na krótszy okres są traktowane jako przychody operacyjne.
• - Inne wpływy z aktywów finansowych - pozycja ta obejmuje wpływy nieujęte w poprzednich pozycjach.
• Pozostałe wpływy inwestycyjne - pozycja ta obejmuje wszystkie wpływy inwestycyjne, które nie zostały ujęte w poprzednich pozycjach. Obejmują one spłaty udzielonych pożyczek krótkoterminowych, wpływy z tytułu wynajmu inwestycji w nieruchomości, spłaty zaliczek udzielonych na zakup aktywów inwestycyjnych oraz wpływy ze sprzedaży inwestycji krótkoterminowych.

II. Ujmij kwotę kosztów:

Pozycja ta obejmuje zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W tej pozycji oraz w dwóch kolejnych pozycjach (Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne i aktywa finansowe) należy ująć wszystkie wydatki związane z zakupem. Niedozwolone jest odliczanie podatku VAT, podatku akcyzowego i podatku od instalacji, kosztów instalacji oraz opłat notarialnych. Pozycja ta nie obejmuje zaliczek wpłaconych na poczet zakupu wartości niematerialnych i prawnych. Należy je wykazać w pozycji 4 "Pozostałe wydatki inwestycyjne". Jeżeli zaliczki te są duże, a termin realizacji zamówienia nie jest zbyt odległy, wpłacona zaliczka może zostać ujęta w tej pozycji. Pod warunkiem sporządzenia odpowiednich notatek dotyczących tej operacji,
Inwestycje w nieruchomości oraz inne wartości niematerialne i prawne - w tej kategorii należy ująć wydatki związane z inwestycjami w zakup nieruchomości lub wartości niematerialnych i prawnych
W przypadku aktywów finansowych - obejmują:
Stosuje się ją w odniesieniu do płatności na rzecz jednostek powiązanych z tytułu zakupu aktywów finansowych.
W pozostałych jednostkach:

• Nabycie aktywów finansowych - Ujmuje się tu wydatki związane m.in. z nabyciem udziałów w spółkach zagranicznych, papierów wartościowych lub innych aktywów finansowych
• - Udzielone pożyczki długoterminowe - Są to pożyczki na okres dłuższy niż 12 miesięcy.
• Pozostałe nakłady inwestycyjne - Pozycja ta obejmuje nakłady inwestycyjne nieujęte w poprzednich pozycjach dotyczących działalności inwestycyjnej. Obejmują one pożyczki udzielone na okres krótszy niż 12 miesięcy, zaliczki na nabycie lub utrzymanie wartości niematerialnych i prawnych, rzeczowe aktywa trwałe oraz inwestycje w nieruchomości.

III. III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej: W tej części rachunku przepływów pieniężnych należy wpisać różnicę między kwotą z pozycji I - Wpływy inwestycyjne a kwotą z pozycji II - Wypływy inwestycyjne.

Część C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
Część C rachunku przepływów pieniężnych koncentruje się na wpływach lub wypływach działalności gospodarczej związanych z działalnością finansową.

Jakie informacje są potrzebne w poszczególnych pozycjach?
Część I. powinna zawierać wpływy netto z tytułu emisji akcji i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału. W tej pozycji należy również ująć wpływy związane z podwyższeniem kapitału własnego spółki w związku z emisją akcji. Nie uwzględnia się akcji i innych instrumentów kapitałowych. Kwoty te należy ująć nawet wtedy, gdy podwyższenie kapitału nie zostało zarejestrowane w rejestrze sądowym. Pozycja ta obejmuje również wpływy ze sprzedaży lub zakupu akcji własnych lub równych akcji jednostki dominującej. W części C.II należy ująć wszelkie wydatki poniesione przez spółkę w związku z emisją akcji, ale jeszcze bez uzyskania wpływów. Patrz sekcja "Pozostałe koszty finansowe" w sprawozdaniu.

Należy również unikać ujmowania zwiększeń kapitału własnego związanych z:

• Wniesieniem aportu
• Zyski zatrzymane (zysk) są zatrzymywane w spółce. Zwiększa to na przykład kapitał zapasowy.
• W pozycji tej należy odnotować zadeklarowane zakupy akcji, za które nie zapłacono.
• Kredyty i pożyczki - w tej pozycji należy ująć wpływy z tytułu otrzymanych długo- i krótkoterminowych kredytów lub pożyczek. Kwotę tę należy odjąć od pożyczonych pieniędzy, jeżeli od kwoty udzielonego kredytu lub pożyczki odliczane są odsetki lub prowizje.
• Emisja dłużnych papierów wartościowych - pozycja ta obejmuje wpływy jednostki z tytułu emisji krótko- i długoterminowych obligacji własnych, dłużnych papierów wartościowych oraz innych instrumentów kapitałowych. Kwota wpływów pomniejszona o koszty związane z emisją
• Inne wpływy finansowe - w tej pozycji należy wykazać wszelkie wpływy związane z finansami jednostki, które nie zostały ujęte w innych pozycjach, np. otrzymane dotacje.

Część II. należy wpisać wydatki na:

• Nabycie akcji własnych - w tej pozycji należy ująć wydatki na obniżenie kapitału związane z umorzeniem lub nabyciem akcji własnych przez jednostkę dominującą grupy.
• Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli - w tej pozycji należy ująć wydatki związane z wypłatą dywidend z zysku oraz zaliczek na ich poczet.
• Wypłaty z zysku inne niż wypłaty na rzecz właścicieli - w tej pozycji ujmuje się wypłaty inne niż wypłaty z zysku na rzecz właścicieli. wydatki na tantiemy, wydatki socjalne lub nagrody
• Spłata kredytów i pożyczek - pozycja ta obejmuje wydatki poniesione z tytułu spłaconych długo- i krótkoterminowych pożyczek lub kredytów. Należy wykazać tylko kwotę główną raty. Jeżeli kredyt lub pożyczka zostały udzielone w walucie obcej, należy wykazać kwotę kapitału poprzez dodanie rat kapitału do zrealizowanych różnic kursowych.
• Wykup dłużnych papierów wartościowych - Należy tu opisać wydatki związane z wykupem obligacji i innych dłużnych papierów wartościowych wyemitowanych na rzecz spółki.
• Z tytułu innych zobowiązań finansowych - należy tu wykazać wydatki związane ze spłatą zobowiązań finansowych, które nie zostały ujęte w innych pozycjach rachunku przepływów pieniężnych. Na przykład wykup weksli o charakterze nieoperacyjnym.
• Płatności zobowiązań z tytułu leasingu finansowego - należy tu wykazać wydatki spółki związane ze spłatą rat leasingu finansowego. Nie uwzględnia się kwoty głównej raty bez odsetek i prowizji. Jeżeli leasing jest udzielony w walucie obcej i spłacany w gotówce, musisz wykazać kwoty kapitału poprzez zsumowanie rat kapitałowych i zrealizowanych różnic kursowych. W kolejnej pozycji rachunku przepływów pieniężnych, tj. w pozycji C.II. "Odsetki".
• Odsetki - w tej pozycji należy ująć wydatki związane z odsetkami od kredytów, pożyczek, dłużnych papierów wartościowych oraz prowizje bankowe.
• Inne wydatki finansowe - pozycja ta obejmuje wydatki, które nie są uwzględnione w rachunku przepływów pieniężnych. Na przykład wydatki związane z pokryciem zobowiązań finansowych wynikających z gwarancji finansowych.

III. III. Część D. Przepływy pieniężne ogółem

Należy zsumować wszystkie kwoty w tej części. Przepływy środków pieniężnych z:

• działalności operacyjnej
• Działalność inwestycyjna
• Działalność finansowa

Część E. Zmiany stanu środków pieniężnych w bilansie
Ta część powinna zawierać zmiany stanu środków pieniężnych, jeżeli takie wystąpiły. Należy również odróżnić je od zmian stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych.

Część F. Środki pieniężne na początek okresu
W tej części należy podać stan środków pieniężnych na początek każdego okresu sprawozdawczego.

Część G. Ekwiwalenty środków pieniężnych i środki pieniężne na koniec okresu
Ta część podsumowuje cały rachunek przepływów pieniężnych. Powinna ona zawierać różnicę między stanem środków pieniężnych na początku okresu a całkowitymi przepływami pieniężnymi jednostki. Powinna ona być równa środkom pieniężnym dostępnym na koniec okresu sprawozdawczego. Zapewnia to poprawność raportu.

Jak sporządzić rachunek przepływów pieniężnych?
Rachunek przepływów pieniężnych można sporządzić na dwa sposoby.

• bezpośredni;
• Metoda pośrednia
• Metoda bezpośrednia

Metoda ta koncentruje się wyłącznie na podziale i zestawieniu przepływów finansowych na określone grupy wypływów i wpływów. Taki podział ułatwia znalezienie informacji o zdarzeniach finansowych, które mają wpływ na finanse firmy.

Oto główne punkty, o których należy pamiętać:

Wpływy ze sprzedaży i pozostałej działalności operacyjnej
Koszty operacyjne obejmują wydatki na dostawy, wynagrodzenia, świadczenia, ubezpieczenia, podatki i inne wydatki.
Metoda bezpośrednia
Metoda pośrednia polega na ocenie zysku lub straty netto oraz wszelkich korekt kosztów niepieniężnych, tj. kosztów, które w rzeczywistości ich nie wygenerowały.

Uwzględnia się korekty dotyczące działalności:

Operacyjną, jak np. amortyzacja, umorzenie, dywidendy i zyski z działalności inwestycyjnej lub wynikające z różnic kursowych;
Bieżące, takie jak zmiany stanu zapasów, należności, zobowiązań lub rozrachunków

Co rachunek przepływów pieniężnych mówi nam o kondycji finansowej firmy?
Ze względu na swoją wysoką użyteczność, analiza wszystkich trzech segmentów daje wynik, który ma szerokie i wszechstronne zastosowanie.

Aby pokazać rzeczywistą sytuację finansową, nie uwzględnia się pozycji niepieniężnych. Może to uchronić firmę przed niewypłacalnością. Dzieje się tak dlatego, że przepływy pieniężne pokazują pierwsze sygnały ostrzegawcze, które mogą pozostać niezauważone podczas analizy rachunku zysków i strat oraz bilansu.

Przedsiębiorcy powinni również rozważyć sytuację finansową potencjalnych kontrahentów, zanim rozpoczną współpracę.